فارسی ابتدایی: دروس آزاد
دروس آزاد در کتاب‌های فارسی ابتدایی، به منظور دادن فرصتی به دانش آموزان و معلمان برای نقش آفرینی در جریان تولید محتوای کتاب درسی منطبق با علایق و مشخصه‌های فرهنگی محل زندگی‌شان گنجانده شده‌اند.
روش‌هایی که برای تولید درس آزاد به معلمان پیشنهاد شده است شامل دو روش است:
الف) هر دانش آموز به صورت مستقل و فردی برای تولید درس آزاد در کلاس اقدام نماید.
ب) دانش‌آموزان با هدایت و راهنمای معلم به صورت گروهی و با مشارکت تمام افراد گروه (تقسیم‌بندی دان آموزان کلاس به چند گروه) برای تولید درس آزاد اقدام نمایند.
همچنین روشی که برای تولید درس آزاد توصیه شده است استفاده از روش بارش فکری است. به این ترتیب که:
۱- موضوعی در ارتباط با فرهنگ بومی و محلی با نظرخواهی از دانش آموزان انتخاب می‌شود.
۲- قوانین مربوط به بارش فکری برای دانش آموزان مطرح می‌شود و آنها ملزم به رعایت قوانین می‌شوند.
۳- نظرات یا اطلاعات دانش‌آموزان درباره موضوع انتخابی پرسیده می‌شود و کلیه جمله‌های بدوم کم و کاست پای تابلو نوشته می‌شود.
۴- پس از تمام شدن بارش فکری دانش آموزان آنها را گروه بندی کنید تا در مورد جمله‌های نوشته در گروه گفتگو کنند و از این طریق جمله‌های تکراری را حذف کنند جمله‌هایی را که قابلیت ادغام دارند، ادغام نمایند و در جمله‌هایی که نیاز به اصلاح و تغییر دارند تغییرات لازم را اعمال کنند.
۵- جمله‌های جدید مجددا بر روی تخته نوشته می‌شود و با نظر کلیه دانش آموزان اولویت بندی صورت می‌گیرد.
۶- متن حاصل بعد از تنظیم و نهایی شدن با خط خوش بر روی تخته نوشته می‌شود و همه دانش آموزان آن را در کتاب خود می‌نویسند.
(منبع: کتاب راهنمای تدریس فارسی پنجم دبستان)
فارغ از آنچه هدف مولفان کتب درسی بوده، تجربه عملی شما در کلاس درس از تدریس دروس آزاد چیست؟ شما چگونه این دروس را تولید می‌کنید؟ با چه چالش‌هایی در عمل مواجه هستید؟ چه روش‌ها و راه‌حل‌هایی را به کار برده‌اید؟
والله تجربه من این بوده که وقتی به خود بچه ها واگذار می کنیم میرن از اینترنت سرچ می کنن و یه مطلبی رو مثلا در مورد فرهنگ بومی فلان استان یا قوم عینا کپی می کنن
دقیقا با شما موافقم. بیشتر بچه ها چون میرن از ویکی پدیا و سایت های مختلف جستجو می کنن اکثر متن هایی که می نویسن شبیه هم هستن و واقعا آدم نمی دونه باید بهشون نمره بده یا نه. البته من خیلی همکاران رو دیدم که راحت نمره میدن به این چیزا چون یا خیلی وقت ندارن که صرف تدریس نوشتن و اینا کنن یا اهمیت دروس آزاد رو خیلی نمی دونن یا اینکه نمی خوان بچه ها رو ناراحت کنن. هر کی هر چی بنویسه از نظرشون اوکیه
به نظرم یکی از مشکلات اینه که در برخی از مناطق بچه ها نمیدونن از کدوم فرهنگ بومی باید بنویسند مثلا چون خودشون از خانواده های اقلیت قومی یا زبانی نیستند نمی دونن چی باید بنویسند مخصوصا در تهران و اطراف تهران
ببخشید در مورد شماره ۲ گفتید که قوانین مربوط به بارش فکری رعایت بشه. میشه لطفا بگین این قوانین چی هستن؟
دوست عزیز
در کتاب راهنمای تدریس فارسی پنجم نوشته شده:
قوانین بارش فکری عبارتند از :
انتقاد کردن و رد دیدگاه‌های دیگران ممنوع
از ترکیب ایده‌ها ایده‌های بهتری ساخته می‌شود.
هر چه تعداد ایده‌ها بیشتر باشد بهتر است.
خیلی خوشحالم که سایتتون رو پیدا کردم و واقعا ازش استفاده میکنم. به بقیه دوستانم هم معرفی میکنم
در مورد کار گروهی که گفته بودید، تجربه‌ای که توی دوران تدریسم داشتم اینه که مخصوصا برای سال‌های ابتدایی دبستان، هنوز تعداد زیادی از دانش آموزها شخصیت مستقل خودشون رو پیدا نکرده‌اند که توی گروه هم بتوانند نقش آفرینی کنند و بیشتر پشت بقیه پنهان می‌شوند و اگه دفعاتش زیاد باشه، کم‌کم نگرش‌شون به کار گروهی، شکل دیگه‌ای به خودش میگیره و بعدا تغییر سخت میشه.
البته خودم با انجام تکالیف به صورت گروهی کاملا موافقم و قبل از این جریانات کرونا، سعی می‌کردم که خودم با تک‌تک اعضا یک گروه تعامل کنم و وظایفی متناسب با شخصیتشون بهشون ارجاع بدهم.