اضافه کردن تاریخ علم، روشی برای تدریس علوم و ریاضی

بسیاری از معلم‌های علوم و ریاضی، شب قبل از کلاس دغدغه این را دارند که چگونه کلاس فردا را به نحوی جذاب ارائه کنند که دانش‌آموزان علاقمند و مشتاق به یادگیری شوند. اما مسلما امکاناتی که هر معلم از آن برخوردار است یکسان نیست در برخی مدارس،‌امکانات آموزشی و کمک آموزشی کامل و کافی وجود دارد در بسیاری دیگر چنین امکاناتی موجود نیست. برخی معلم‌ها از دانش و تخصص کافی برخوردارند و برخی دیگر هنوز تازه‌کار هستند و نیاز به کسب تجربه تدریس دارند. ما نیاز داریم که در همه دانش‌آموزان تفکر انتقادی رشد کند اما سوال این است که چطور می‌توان بدون کمترین امکانات تفکر دانش آموزان را جهت داد و شکوفا کرد؟

خبر خوب این است که رشد تفکر انتقادی چندان وابسته به ابزار و امکانات آموزشی نیست و حتی در دروس علوم و ریاضی نیز می‌توان با کمی خلاقیت و برنامه‌ریزی به رشد تفکر انتقادی کمک کرد. دروس علوم که معمولا تحت عنوان STEM شناخته می‌شوند شامل علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی می‌شوند که در دنیای واقعی رابطه‌ای در هم تنیده و پیوسته با هم دارند. اگر بخواهیم که دانش آموزان را به دانشمندان آینده تبدیل کنیم باید آنها را نسبت به آنچه در گذشته اتفاق افتاده است آشنا کنیم. به این ترتیب دانش آموزان می‌توانند مراحل تکوین یک ایده یا جریان یا محصول علمی را در بستر تاریخی خود درک کنند و نقاط تمرکز دانشمندان را از گذشته تا حال بشناسند.

 

قدرت تاریخ علم

یکی از بهترین روش‌های تدریس علم، طرح تاریخ آن از طریق داستان‌های علم است. داستان‌ها بسیار کارساز هستند تحقیقات نشان داده است که انسان‌ها به سرعت می‌توانند داستان‌ها را در ذهن خود حلاجی کنند واطلاعات مهم را از طریق روایت‌های داستانی به خاطر بسپارند و مفاهیم جدیدی را در مغز خود دنبال کنند. در واقع داستان‌های تاریخ علم می‌تواند مانند نخ زنجیر درس‌ها را به هم متصل کند و با جذاب کردن دانش، اطلاعات حیاتی را به ذهن منتقل کند.

اما داستان‌های خوب هدف مهم دیگری هم دارند. با درک اینکه چگونه اختراعات گذشته زندگی امروز ما را تحت تاثیر قرار داده است دانش آموزان یاد می‌گیرند که به طور تاریخی فکر کنند. برای مثال اگر به آنها نشان دهیم که ساعت‌ها چگونه بر زندگی تاثیر گذاشته اند و کاپیوترها چگونه نحوه تفکر انسان را تغییر داده‌اند آنها بهتر می‌توانند به نقش فناوری در فرهنگ و حتی تغییر درک ما از مفهوم زمان پی ببرند.

برای مثال دانستن تاریخ تلگراف مورد بسیار جالبی است. دانش‌آموزان ممکن است تنها تصور کنند که تلگراف با استفاده از نیروی برق می‌تواند پیام‌ها را به سرعت مخابره کند اما نکته جالب این است که تلگراف نمی‌تواند پیام‌ها را به طور همزمان مخابره کند بنابراین روزنامه ‌نگارانی که از تلگراف برای اطلاع رسانی اخبار و رویدادها استفاده می‌کردند ناچار بودند اخبار را به صورت بسیار خلاصه درآورند.روزنامه‌ها از تلگراف در اتاق خبر خود استفاده کردند و سردبیرها اخبار از گزارشگران خود می‌خواستند که گزارش‌ها را به شکل بسیار کوتاهی مخابره کنند. استفاده از جملات روشن کوتاه به سبک روزنامه‌نگاری روشی است که یکی از شناخته‌شده‌ترین نویسندگان کتاب‌های پر فروش از آن بهره گرفته است بله درست حدس زدید ارنست همینگوی.

به این ترتیب در این مثال از تکنلولوژی، تلگراف زبان و سبک‌های ادبی را تغییر داد و حتی به نتایج غیرمنتظره‌ای رسید مثل ایجاد شبکه‌های اجتماعی پیام‌رسان مانند توئیتر که از همان سبک نوشته‌های تلگرافی استفاده می‌کنند. وقتی شما تاریخ را به آموزش علوم اضافه می‌کنید دانش‌آموزان خیلی بهتر و بیشتر یاد می‌گیرند.